-----------------------
صابون چیست ؟
ویکی پدیا میگوید صابون، به تعریف علم شیمی، نمک یک اسید چرب است. صابون عمدتاً برای شستوشو، حمامکردن و پاکیزگی استفاده میشود، ولی در ریسیدن پارچه هم از صابون استفاده میگردد و جزء مهمی از روانسازها است.
به ترکیب صابون با روغن به صورت نسبتاً جامد «گریس» گفته میشود. صابونهای تمیزکاری و تطهیر عمدتاً از جمعآوری روغنها و چربیهای گیاهی و حیوانی با محلول غلیظ سود سوز آور(sodium hydroxide)بهدست میآیند.
چربیها و روغنها ترکیبی از تریگلیسریدها هستند: سه مولکول اسید چرب به یک مولکول گلیسرول متصل شدهاست.
صابونها، با ایجاد امولسیون پایدار ولی ناهمگن از چرکها که چربی اند، باعث ایجاد یک کلوئید امولسیون و در نتیجه اتصال مولکولهای صابون به چربیها از بخش آلکیل (زنجیره بلند کربنی) و اتصال صابون از سرقطبی خودبه مولکولهای آب باعث شستهشدن چربیها میشوند.
(قسمت باردار صابون، چربیها را در آب پخش میکند و با آب، که «قطبی» است، جاذبه برقرار مینماید و قسمت هیدروکربنی هم با چربیها جاذبه ایجاد میکند)
تاریخچه صابون
نخستین اشاره به ساختن یک ماده شبیه صابون بازمیگردد به حدود 2800 سال قبل از میلاد در بابل باستان. برخی منابع مصری مربوط به حدود 1500 پیش از میلاد نیز به ساختن چنین مادهای اشاره دارند.
در حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد، ملوانان فینیقیها، فن صابونسازی (یا صابون پزی) را به سواحل مدیترانه بردند. در قرن اول میلادی، بهترین صابون از چربی بز و خاکسترهای بهدستآمده از سوزاندن چوب «درخت آلش» بهدست میآمد.
تاریخچه صابون در خاورمیانه
صابون توالت سخت با بوی دلپذیر در خاورمیانه در دوره طلایی اسلامی تولید شد، زمانی که صابون سازی به یک صنعت تبدیل شد.
دستور العملهای تهیه صابون توسط محمد بن زکریا رازی (۸۵۴–۸۵۴) شرح داده شدهاست، که همچنین دستور تهیه گلیسیرین از روغن زیتون را دادهاست.
در خاورمیانه صابون از تعامل روغنهای چرب و چربیها با قلیا تولید میشد. در سوریه صابون با استفاده از روغن زیتون به همراه قلیا و آهک تولید میشد. صابون از سوریه به سایر نقاط جهان سلام و اروپا صادر میشد.
صابون از چه زمانی به ایران وارد شد؟
حدود زمان صفویه در بروجرد برای اوّلین بار صابون سازی در ایران شکل گرفت و حدود ۱۵۰ سال پیش در زمان قاجار به شهر مراغه برده شد. هماکنون نیز شهرهای بروجرد و مراغه قطبهای مهم صابون پزی شناخته میشود.
در شهر بروجرد نظیر فروش صابونهایی با رنگ و بوی خاص معمول است که در آنجا با نام صابون آجز شناخته میشود. از مراغه نیز هرسال نزدیک ۲۰۰ تن صابون تولید شده و به اقصی نقاط کشور ارسال میشود که به عنوان صابون مراغه معروف است.
ورود صابون به اروپای قرون وسطی
صابون سازان در ناپل در اواخر قرن ششم یکی اصناف بودند (سپس تحت کنترل امپراتوری روم شرقی)، و در قرن هشتم، صابون سازی در ایتالیا و اسپانیا به خوبی شناخته شده بود.
سرزمینهای اسپانیا قرون وسطی در سال ۸۰۰ یک صابون ساز اصلی بود و صابون سازی در پادشاهی انگلستان در حدود ۱۲۰۰ آغاز شد.
صابون سازی هم به عنوان «کار زنان» ذکر میشود و هم به عنوان تولید «کارگران خوب» در کنار سایر ملزومات، مانند تولید نجاران، آهنگران و نانوایان.
صابون گیاهی چیست ؟
صابون گیاهی در واقع همان صابون است با این تفاوت که در مراحل ساخت و تولید آن به جای استفاده از مواد اولیه صنعتی یا شیمایی از جایگزین گیاهی یا طبیعی یا معدنی آنها استفاده میشود.
معمولا در بهترین حالت تقریبا 90% آن میتواند گیاهی یا معدنی باشد و علت تاسفانه عدم پذیرش عموم جامعه است.
البته محصولات آرایشی بهداشتی سالیان سال است که توسط شرکت های تجاری به اشکال مختلف و تقریبا متحدالشکلی به مشتریان یا مصرف کنندگان معرفی و عرضه شده است.