پرليت سنگ آتشفشاني شيشهاي است که داراي شبکه مرواريدي بوده که به سبب همراه داشتن آب، اشکال کروی در آن ایجاد شده و در محيط آبي يا مرطوب از انجماد ماگما در سطح زمين حاصل ميشود. به دليل چگالي کم، رسانايي ضعيف، خنثي بودن، غير قابل احتراق بودن، سختي کم، درخشندگي خوب، قابليت جذب و مقاومت (نسبت به ساير اگرگات¬ها نظير ورميکوليت) در صنايع مختلف به کار مي رود. مصارف پرليت:
براساس آمار منتشر شده از سوي انستيتو جهاني پرليت، مصرف پرليت منبسط شامل سه رده اصلي ساختماني، كشاورزي و صنعتي است و با داشتن بيش از 150 نوع كاربرد اصلي، متنوّع ترين مصرف را در ميان انواع موادّ معدني به خود اختصاص داده است.
بطور کلی درصد مصرف در صنایع مختلف به ترتیب به شرح ذیل می باشد :
1- در صنایع ساختمان سازی 45%
2- در صنایع غذایی (فیلتراسیون تصفیه آب و آبمیوه گیری و روغن های خوراکی و صنایع قند و شکر) 39.5%
3- درکشاورزی و زراعت و باغبانی و گلخانه و تولید انواع کود 14%
4- در پرورش دام و طیور 1%
5- در دیگر صنایع مانند نظامی و غیره 0.5%
1- کاربرد پرليت در صنعت ساختمان:
سبک سازی
امروزه کارشناسان عرصه ساخت و ساز در کشورهای توسعه¬یافته در تلاشند تا با سبک¬سازی بناها از تأثیر نیروی زلزله در ساختمان¬ها بکاهند. پرلیت به¬ سبب داشتن وزن مخصوص بسیار کم، حالت ماسه¬ای و متخلخل به عنوان ماده اولیه بتن، ملات سیمانی و گچی مورد توجه سبک¬سازان است.
عایق حرارتی و صوتی
پرلیت منبسط به خاطر داشتن تخلخل زیاد خود، عایق حرارتی و صوتی می¬باشد که قابلیت عایقی پرلیت تا 20 برابر بتن معمولی است. براساس آزمایشات انجام¬یافته 1 سانتی¬متر اندود پرلیتی از نظر انتقال حرارت با ضخامت 10- 8 سانتی¬متر دیوار آجری و ضخامت 18 سانتی¬متر دیوار بتنی و 20 سانتی¬متر دیوار سنگی برابر است، لذا از پرلیت می¬توان برای کنترل هدررفت حرارت داخلی ساختمان در مناطق سردسیری و برودت داخلی در مناطق گرمسیری استفاده نمود
یکی دیگر از خواص پرلیت خاصیت جذب صدا می¬باشد که تا 8 برابر مصالح بتنی صدا را به خود جذب می¬نماید. در نهایت استفاده از پرلیت برای بناهای مسکونی، اداری و علی¬الخصوص کتابخانه¬ها و بیمارستان¬ها جهت سبک¬سازی و عایق¬کاری صوتی و حرارتی ضروری می¬باشد.
2- صنعت کشاورزی- باغبانی
اضافه کردن پرلیت به خاک مزایای مهمی دارد به دلیل اینکه میزان جذب و نگهداری آب آن زیاد است، این موضوع سبب می¬گردد تا از تبخیر آب جلوگیری شود و آب به مدت طولانی در خاک باقی بماند. بنابراین پرلیت منبسط به دلیل خصوصیات زیر محیط مناسبی جهت رشد گیاهان ایجاد می نماید:
1- دارا بودن خاصیت اسیدیته خنثی و عدم اختلال در رشد طبیعی گیاه، عدم ایجاد تغییر ناگهانی در دمای خاک، استریل بودن از نظر بهداشتی و جلوگیری از اثرات منفی گیاهان هرز و حشرات موذی، دارا بودن ترکیبی مشابه ترکیب شیمیایی مواد تشکیل دهنده خاک و عدم ایجاد اختلال در ساختمان خاک.
2- رشد و تکثیر گیاهان: اختلاط مناسب و مطلوب پرلیت با کودهای شیمیایی و خاک رس عامل مهمی در رشد و تکثیر گیاهان می¬باشد. این مخلوط تهیه شده، زهکشی بسیار عالی در خاک به وجود آورده و رطوبت را در خود حفظ می¬کند و از ضعیف شدن ریشه و از بین رفتن آن در هنگام قلمه زدن یا کاشتن جلوگیری می¬کند. مخلوط مزبور به عنوان عامل رشد گیاهان گلدانی نیز مورد استفاده قرار می¬گیرد و از پرلیت مخلوط نشده در ته گلدانها جهت زهکشی خوب استفاده می-شود.
3- اصلاح خاک و چمن: خاکهای کشاورزی و باغبانی اغلب یا به صورت ماسه¬ای هستند و یا به صورت رس، که خاکهای ماسه¬ای به دلیل فاصله دار بودن دانه¬ها تمایل به حفظ رطوبت و شرایط خنثی در آنها کم است، در حالی که در خاکهای رسی هوا به سختی جابه جا شده و زهکشی نیز در آن به سختی صورت
می¬گیرد، هر چند که خاصیت تراکم پذیری در آنها بهتر است. اضافه نمودن پرلیت در هر دو نوع این خاکها باعث تعدیل شرایط و بهبود وضعیت خاک می¬شود.
4- رشد و پرورش بذر: در این مورد اغلب از پرلیت¬های دانه ریز استفاده می¬شود. از ویژگی های بارز پرلیت منبسط که در این نوع کاربرد مفید هستند عبارتند از: توانایی نگهداری و حفظ رطوبت در میزان ثابت، خاصیت عایق، توانایی آن در انعکاس نور خورشید به خاطر رنگ سفیدش که منجر به دمای یکنواخت در اطراف بذرهای در حال رشد می¬شود. در بذرکاری از مخلوط پرلیت با مواد آلی یا مخلوط پرلیت، مواد آلی و خاک استفاده می¬شود.
پرليت در زمين¬هايي با بافت سنگين و نفوذ پذيري کم، خاک را مساعد نموده و نفوذ¬پذيري را افزايش داده و حرکت ريشه¬ها و اکسيژن درخاک را به راحتي انجام داده و با ورود کانيهاي موجود در پرليت خاک را غني و تقويت مي¬