شیر های پروانه ای يكي از پركاربردترين مدل های شیر فلكه صنعتي ميباشند كه به صورت دستي و اتوماتيك و پنوماتيكي و برقي موجود ميباشد.
این نوع شیرها به دليل چرخش ۹۰ درجه دسگيره عملكردي بسيار اسان و سريع دارند. از جمله قابليت های این نوع شیر ميتوان به قابليت مجرابند كه از حالت كاملا بسته به حالت كاملا باز تغيير وضعيت دهند اشاره كرد.
شیرهای پروانه ای معمولا بدنه ای از جنس چدن , فولاد و يا استنلس استيل و گيت ان دارای جنس استنلس استيل و يا چدني با پوشش نيكل كروم دارند و با عملكردهای اهرمي , گير بكسي , پنوماتيكي و يا موتوري ساخته مي شوند .
خصوصيات شیرهای پروانه ای :
از جمله خصوصيات این نوع شیر ها ميتوان به حداكثر رساندن سرعت جريان سيال درحداقل زمان اشاره نمود كه این امر مخصوصا در مورد كنترل فشار سيالات در مخازن با برج های تحت فشار از این نوع شیرها كه حجم زياد قابل انتقال سيال را ممكن ميسازد استفاده مي شود.
همچنين باید توجه داشت : به دليل فشار زياد روي سطح پروانه در موقع باز و بسته شدن شیر و همچنين چون پروانه شیردر مسير جريان قرار ميگيرد در اثر سایش مواد سيال فرسوده شده كه در این موارد پيشنهاد مي شود ترجيحا از شیرهای گيوتيني كه گيت ان در مسير عبور جريان قرار ندارد و سطح تماس در زمان باز و بسته شدن شیر بسيار كم است مورد استفاده شود .
شیرالات پروانه ای ويفري در سایزهای ۲ الي ۲۴ اینچ موجود ميباشد كه دارای قابليت ساخت با فشار PN10.PN6 و PN16 با استاندارد DIN ميباشند شیرهای پروانه ای بعلت داشتن طول كم و سادگي در ساخت ، زمان كم در باز و بسته شدن شیر، افت فشار پایين و عبور جريان زياد در كليه صنایع كاربرد زيادي دارند. كه همچنين این نكته لازم به ذكر ميباشد كه ديسك ااین نوع شیر هميشه در جريان عبور مایع قرار داشته و نياز به گشتاور زياد برای باز و بستن خواهد داشت. در این نوع شیرها اب بندي از سمت پروانه بوسيله لاستيك اب بندي يا EPDM صورت مي گيرد.
معمولا در صنایع مختلف كشاورزي ، شيميایي ، دارويي و غذایي و … مخصوصاً در مواقعي كه نياز به عبور زياد جريان باشد تا سایزهای بزرگ DN6000 ساخته مي شود.
همچنين از ديگر موارد استفاده از این نوع شیر ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
در انواع فلنچي برای انتهای خط استفاده مي شوند.
نوع استنلس استيل و يا با گيت استنلس استيل جهت موارد شيميایي و خورنده و يا مواد غذایي مناسب مي باشند.
در سایزهای بزرگتر از “۸ اینچ، بخاطر گشتاور زياد ایجاد شده بهتر است از نوع گيربكسي استفاده شود.
نوع پنوماتيك و موتوري ان در سایزهای كوچكتر مناسب مي باشد.
برای سایزهای بزرگ پنوماتيك و موتوري ، بهتر است از شیرهای گيوتيني استفاده شود.